Mark Harbers (VVD): “Eindlat klimaatdoel ligt in 2050 en dat is een marathon en geen sprint.”

11 mrt 2021

Op 17 maart 2021 zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. NOVE en VVG hebben de handen ineengeslagen om in aanloop naar deze verkiezingen een aantal publicaties te verzorgen over de rol van gasvormige brandstoffen in de energietransitie (LPG, LNG, CNG en de biovarianten). Twee weken voor de verkiezingen spraken Erik de Vries (NOVE) en Thomas Truijens (VVG) met VVD Tweede Kamerlid Mark Harbers, nummer 7 op de kandidatenlijst en huidig woordvoerder Energie en Klimaatbeleid.

Rol gasvormige brandstoffen in energietransitie
Erik en Thomas: “In het Klimaatakkoord staan veel afspraken over groen gas en waterstof. Welke rol zie jij voor de gasvormige brandstoffen die nu al wel voor handen zijn, zoals LPG, LNG en CNG en de groene varianten daarvan in de mobiliteit sector?”

Mark: “Als je naar de afschrijvingstermijnen van auto’s kijkt dan zou je in 2030 op een punt moeten zijn dat veel elektrisch is. Het is fijn dat er een relatief schoon middel is om in te zetten, maar het is niet het doel op zich. Als we producten blijven inzetten die nog een beetje CO2 uitstoten, wat op andere terreinen wellicht ook zal moeten, dan zal je dit moeten compenseren. Tot 2050 zullen we ook nog fossiele gassen moeten blijven inzetten. Het is een transitie-periode, dus dat betekent niet dat morgen alles anders zal zijn, dat gaan we simpelweg niet redden.”

Nut van een cap op hernieuwbaar
Erik en Thomas: “De meeste NGO’s zijn bepaald geen voorstander van hernieuwbare gassen. Hoe kijken jullie aan tegen het plaatsen van een cap op hernieuwbaar tijdens de transitie-fase?”

Mark: “Ik vind dat soort caps niet passen bij het vraagstuk van de transitie. Als je ergens een cap plaatst dan is de kans groter dat op die plekken fossiele brandstoffen veel langer gebruikt worden. Dit leidt er niet tot dat er versneld wordt overgegaan op andere energiebronnen. Ik geloof erg in de transitie. Daar hoort bij dat je erkent dat we nog heel lang gebruik blijven maken van gassen. Daarbij moet gekeken worden naar eventuele bijmenging met groen gas, dit is in ieder geval schoner dan aardgas.”

“Het biomassa kader dat door de vorige coalitie is ontwikkeld zet in op hoogwaardige toepassingen. Als deze weg wordt ingeslagen dan moet er niet bij voorhand een cap op worden gezet, want dan weet je dat die ontwikkeling niet volledig uit de verf komt.”

Erik en Thomas: “Innovaties die je de komende twintig jaar nodig hebt, zet je met deze werkwijze on hold?”

Mark: “Precies, daarmee ontzeg je de samenleven de komende jaren mogelijkheden om een stukje verder te verduurzamen. Dat je zie vaker in dit domein. Voor mij telt maar een ding, ik ben vastberaden om het klimaatdoel van 2050 te halen. Je ziet echter dat NGO’s vaak verschillende subdoelen aanhangen om dingen te verbieden. Ik denk zelf dat Nederland niet de luxe heeft om ook maar een methode of energiebron uit te sluiten tijdens de transitie. Sommige bronnen hebben wij simpelweg niet. Wij zijn geen land dat aan een stuwmeer een waterkrachtcentrale kan bouwen.”

Verduurzaming mobiliteit volgens VVD
Erik en Thomas: “De doelstelling van het kabinet is om in 2030 te groeien naar 2 miljoen elektrische auto’s. Ook dan zijn er in 2030 nog 7 miljoen auto’s die op brandstof rijden. Hoe gaan we die verduurzamen in de visie van de VVD?”

Mark: “Wat ons betreft is het eerste doel de nieuwverkoop van auto’s in 2030 volledig elektrisch of emissievrij krijgen. Voor personenauto’s geldt dat die over het algemeen elektrisch zullen zijn. Ik denk ook dat deze stap het meest waardevol gaat zijn. Er zal in de toekomst zo veel vraag zijn naar waterstof dat ik denk dat we het beschikbaar moeten houden voor sectoren die op geen andere brandstof kunnen draaien, zoals de industrie of bepaalde woningen waar geen warmtenet kan worden aangelegd. We gaan natuurlijk niet de auto’s die in 2030 nog op brandstof rijden van de weg schuiven en dit hoeft ook niet. In 2050 hebben deze auto’s hun levensduur erop zitten. Het zou zonde zijn om dingen die nog functioneren van de weg te halen. Daar spelen fossiele brandstoffen dus nog heel lang een rol. Ook daar is het dan de kunst om stapje voor stapje de uitstoot te verminderen. Bijvoorbeeld door bijmenging van biobrandstoffen. Maar wel altijd vanuit de insteek dat we het ultieme doel in 2050 gaan bereiken. Het is niet het einddoel om biobrandstoffen te blijven gebruiken. Maar in de tussenliggende periode wil je hier wel gebruik van maken en het stimuleren.”

Subsidiering of niet?
Erik en Thomas: Wat zijn voor jullie geschikte instrumenten om in te zetten?

Mark
: “Je moet niet meer subsidiëren dan nodig is, zoals bijvoorbeeld bij de Mitsubishi Outlander is gebeurd. Tot 2025 is er fiscale stimulering voor elektrische auto’s. Misschien moet dit op weg naar 2030 nog wel even moet blijven, maar eerst moet over een paar jaar bekeken worden, hoeveel stimulering er nog echt nodig is. We moeten naar een nieuw normaal waarin ook elektrische auto’s betaalbaar worden. Normering werkt hierbij goed. In dit geval moet je denken aan normering van de industrie of uitstoot normen, zodat bedrijven de prikkel krijgen om te verduurzamen. Ook voor de auto’s die elektrisch rijden zal steeds meer gaan gelden: betalen naar verbruik. Dit gebeurt namelijk ook al voor auto’s op fossiel, door de accijns bij de pomp. Deze zijn namelijk één op één gekoppeld aan het verbruik van de auto. Ik denk dat we midden jaren 20 goed moeten kijken naar de situatie. We moeten goed inregelen dat we stimuleren wat we willen stimuleren, zodat de regering niet doorschiet met zijn financiële prikkels. Sommige mensen zullen niet direct het geld op de plank hebben liggen om verder te gaan met verduurzaming. Ik hoop oprecht dat het tegen die tijd een keuze is die mensen kunnen maken.”

Erik en Thomas: “Je hoort wel eens dat Nederland de EV-hotspot van Europa wil worden. Daar moet ook subsidiegeld tegenaan, linksom of rechtsom. Hoe kijken jullie daar tegenaan, die versnelling ten opzichte van de Europese ambities?”

Mark: “Ik ben altijd van de lijn: je moet stimuleren waar nodig, maar je moet niet doorschieten in de stimulering. Omdat je weet dat je bijvoorbeeld via normering van de auto-industrie en Europese afspraken al gaat bereiken dat de nieuwverkoop van auto’s 100% elektrisch gaat zijn. Je wilt niet ontzettend veel geld uitgeven aan iets wat toch gaat gebeuren, om het een paar jaar eerder te bereiken. Daarbij is het maar zeer de vraag of de subsidiëring van de auto’s het knelpunt is. Als er goedkopere modellen op de markt komen zijn er wellicht andere belemmeringen die we uit de weg moeten ruimen. Denk bijvoorbeeld aan het zorgen voor voldoende laadpalen en het creëren van een goed functionerende tweedehands markt voor elektrische auto’s. Je ziet nu nog dat auto’s die met veel subsidie zijn aangekocht, worden doorverkocht naar het buitenland. De tweedehands markt voor elektrische auto’s zal heel anders in elkaar zitten dan die van fossiele auto’s. Hierbij wordt de kwaliteit en de resterende duur van de accu veel belangrijker dan zaken die bij fossiele auto's van belang zijn. Hierbij zou je afspraken moeten maken over garanties op de accu en dat soort dingen. We moeten dus leren omdenken. Ik word altijd een beetje kriebelig als we veel geld gaan uitgeven aan een doel dat al gehaald gaat worden over een paar jaar. In die zin kunnen tussendoelen ook afleiden. Dan wordt het tussendoel zo belangrijk dat dat we vergeten dat het een meetlat is. De eindlat ligt in 2050 en dat is een marathon en geen sprint.”

Welke rol kan (bio-)LPG spelen?
Erik en Thomas: “Er zijn natuurlijk ook doelstellingen op de korte termijn die we van de rechter moeten halen, denk bijvoorbeeld aan Urgenda. Dus er valt wat voor te zeggen dat het niet alleen een marathon is, er moet op korte termijn ook wat gebeuren. We hebben in Nederland 1200 plekken waarop je LPG kan tanken. De brandstof is in voldoende mate beschikbaar, dus je kan het nu al inzetten. Je behaalt hierbij een mooie uitstoot-reductie, namelijk tot 20% CO2 reductie en 80 tot 90% fijnstof en stikstof reductie. Is het niet zonde dat we er niet meer gebruik van maken?”

Mark: “Ja, zeker voor de komende jaren is een brandstof als LPG een heel mooi middel om inderdaad al deze besparingen – CO2, fijnstof, stikstof – te realiseren. En zelfs qua prijs is het volgens mij nog best aantrekkelijk. Dus ik zou er ook zeer voor pleiten dat LPG de komende jaren weer opnieuw op de kaart gezet wordt. Maar ik ben ook een beetje op zoek - en dat is zeker ook naar jullie achterban - of dit geen kip-ei probleem is. Wat kan de branche bijvoorbeeld zelf doen om de voordelen van LPG toch weer breder bij consumenten onder de aanbracht te brengen? Wat mij enorm verbaast is dat, als je vijf of tien jaar geleden over auto’s sprak op een feestje of een verjaardag, dat het toch ook wel vaak ging over LPG.  Maar het is een beetje uit de hoofden van mensen geraakt, en zeer ten onrechte. Voor de lange weg die we te gaan hebben is het een hele goede op z’n minste een transitie-brandstof. We moeten denk ik met elkaar waarborgen voor het uitdragen van het verhaal dat je het milieu een dienst bewijst als je overschakelt naar LPG.”

Erik en Thomas: “De keuzes die de overheid maakt hebben natuurlijk ook veel effect, zeker als je kijkt naar LPG. Omstreeks 2000, een verhoging van de MRB en allerlei veiligheidseisen waardoor je vanaf dat punt ook in de grafieken ziet dat autogas een beetje weggepest wordt. Er zijn nu ook mogelijkheden om bio-LPG te ontwikkelen. Het zou in ieder geval schelen als men zou weten dat ze de komende jaren fiscaal in een rustig vaarwater zouden komen. We hebben vaak te maken gehad onzekerheid, zoals bij de opkomst van biodiesel, groen gas en CNG. Elke keer weer kwam er weer een set aan regels bij.”

Fiscale duidelijkheid wenselijk voor de sector
Mark: “Ik denk dat dit ook zeker een drieslag is. Het is zaak om uit te dragen dat je het klimaat een dienst bewijst om in ieder geval tijdens die transitie-periode de overschakeling te maken op LPG. Ik denk wel dat veilig moet kunnen. Ik denk ook dat het belangrijk is om niet de indruk te wekken dat er mindere veiligheidseisen of iets dergelijks moeten komen, want dat doet de casus voor LPG geen recht toe. Ik ben het eens met je opmerkingen over het belastingstelsel. Ik geef toen dat het bij de autobelastingen door omstandigheden de afgelopen 10-15 jaar niet altijd is gelukt. Maar het is onze inzet om daar wat aan te doen, mochten we de mogelijkheid hebben om weer te formeren. Ik herken de wens om duidelijkheid van de sector. Het moet bij zo’n kabinetsformatie duidelijk worden hoe we de komende jaren stabiel vooruitgaan. Zeker bij mobiliteit kijken mensen bij het nemen van beslissingen altijd met een schuin oog naar het MRB en de wegenbelastingen. Dat weegt gewoon mee. Welke beweging je ook wilt maken, hij is altijd gebaat bij een stabiel inzicht in waar het de komende jaren heengaat, dus dat is sowieso iets waar wij als VVD ons sterk voor maken.”

Kansen voor LNG
Erik en Thomas: “De afgelopen jaren zijn er al flink wat tankstations neergezet waar je ook LNG kunt tanken. Hoe moeten we nou zorgen dat we op korte termijn komen tot een landelijke dekking van het netwerk zodat we ook echt met het vrachttransport op die manier een verduurzamingsslag kunnen maken?”

Mark: “Ik was wethouder in Rotterdam, veertien jaar geleden, toen de eerste LNG-uitrol naar Nederland kwam, dus ik vind het wel ontzettend goed dat we het hebben. Mooi is bij LNG dat het eerst op temperatuur moet komen om te worden gebruikt en hierbij wordt restwarmte gebruikt van bedrijven in de omgeving. Dat is fantastisch geregeld in de haven van Rotterdam. Bij zwaar transport en bouwmaterialen, bulldozers, hijskranen ligt een grote opgave op het gebied van stikstof. Dan mag je in je handen knijpen dat je een schonere brandstof daarvoor hebt, omdat je weet dat volledig elektrisch rijden daar een utopie is. Alles met de bedoeling om de stikstof naar beneden te brengen, want dan kan de bouw in ieder geval een vrijstelling hebben voor stikstofuitstoot. Dat is van levensbelang om de bouw aan de gang te houden, en daar kunnen deze brandstoffen ongelofelijk goed bij helpen.”

2. Profielfoto lachend - 07-Mark Harbers

Origineel

Tablet portrait

Mobile portrait

Mobile landscape