De wereld verandert razendsnel en dat heeft op onze branche misschien nog wel meer impact dan op andere branches. De vraag naar duurzame brandstofoplossingen neemt toe en alternatieve brandstoffen dienen zich massaal aan. Hoe anticiperen ondernemers in de brandstofbranche daarop? En op andere ontwikkelingen in de markt? Dit keer laten we twee pioniers aan het woord die kansen zien in waterstof. Jan Paul Kerkhof (BP B. Kerkhof & Zn. B.V.) en Martijn Kersing (Noot Personenvervoer) hadden een lange adem nodig, maar bieden nu waterstofoplossingen aan. Leuk detail: de vulpunten werden gerealiseerd in samenwerking met NOVE-lid OrangeGas.

Voor Martijn was het een mooie samenloop van omstandigheden. Hij had net de concessie voor het wmo-vervoer in de regio Den Haag gewonnen. In zijn inzending had hij flink ingezet op zero emissie; voor de gemeente een reden om voor zijn voorstel te kiezen. Maar bij het uitvoeren van het plan bleek dat hij zijn zero emissie beloftes niet met elektrische voertuigen kon waarmaken. “Het netwerk kon het niet aan om alle wagens van genoeg stroom te voorzien. Ik zat thuis op mijn telefoon te scrollen toen ik las over het project van BP Kerkhof”, zegt Martijn.

PARALLEL AAN ELEKTRISCH
Jan Paul was toen ruim twee jaar bezig om waterstof naar zijn tankstation te halen. Zijn reden om op dit gebied te pionieren? “Van een energietransitie kun je maar beter onderdeel zijn dan ‘m lijdzaam ondergaan.” Ook al brengt dat een risico met zich mee. “Misschien zit ik ernaast en breekt waterstof niet door. Dan kost het me over tien jaar nog geld. Maar dat geloof ik niet. Waterstof heeft voor een aantal toepassingen veel voordelen ten opzichte van batterij-elektrisch rijden. En ja, het lijkt langzaam te gaan voordat waterstof breed wordt ingezet. Maar dat ging met elektrische auto’s precies zo. In 2010 keken we net zo tegen elektrisch rijden aan als we nu tegen waterstof aankijken. Maar in 2012 lanceerde Tesla Model S. In datzelfde jaar zag ik mijn buurman voor het eerst de straat in rijden met zo’n auto en moet je nu kijken; elektrisch is de standaard geworden.

ANGST VOOR GEVAAR
In 2016 ging Jan Paul een samenwerking aan met Stedin. Dat was ook het jaar dat innovatiesubsidies voor waterstofontwikkelingen beschikbaar kwamen. “Iedereen stond vanaf het begin positief tegenover waterstof”, vertelt Jan Paul. “Maar zodra de gemeente getekend had voor een waterstofvergunning, vonden ze het allemaal toch best spannend. Niets ten nadele van de gemeente, want ze hebben me enorm gesteund. Maar het heeft allemaal erg lang geduurd doordat men meerdere keren, heel goed, naar de veiligheidsrapporten wilden kijken. Maar eerlijk? Zo veel stellen die veiligheidsmaatregelen niet voor. Er liggen veiligheidscirkels, maar dat zijn we gewend van LPG. En er staat een betonnen, zestig minuten brandwerende wand. Maar die wand is er om te voorkomen dat de installatie niet in brand vliegt als er iets in de omgeving gebeurt, niet andersom.

UITDAGENDE PLANNING
1 april 2019 zou het zover zijn. In de omgeving was steeds meer aandacht voor Kerkhofs nieuwe product. De timing voor Martijn leek perfect, want hij zou vanaf 1 juni voor Den Haag gaan rijden. “Toen las ik over de nieuwe waterstoftanks van Jan Paul, dus ik ging bij hem op de koffie. Maar toen ik mijn deadline van 1 juni noemde, zei hij direct dat de gemeente wel heel snel en heel meegaand moest zijn, om dat te kunnen redden. Ik wist meteen waar ik aan toe was en dat was prettig.” Martijn zelf stond ook voor een uitdaging. Want met een implementatietijd van vier maanden die hij nog had, kwam de anderhalf jaar levertijd van de waterstofauto’s niet echt goed uit. “We hadden geluk dat er we er 45 nodig hadden. Met die massa kregen mijn partners – de Toyota-importeur Louwman en dealers in Den Haag en Ede – het voor elkaar dat een schip dat naar Noorwegen onderweg was, eerst nog aanmeerde in Rotterdam.

GEEN FILANTROPISCHE INSTELLING
Begin dit jaar werd het waterstoftankstation van BP Kerkhof operationeel. Momenteel tanken zestig waterstofauto’s bij Jan Pauls station, waarvan veertig van Noot zijn. De overige twintig zijn leaseauto’s voor zakelijk verkeer. “Ik verwachtte dat de vraag vanzelf zou ontstaan. En zo langzamerhand gebeurt dat nu ook”, zegt Jan Paul. “Voorlopig is waterstof nog niet winstgevend. Wanneer dat wel gebeurt zou ik echt niet weten. De investering was 1.750.000 euro, waarvan 80% is gesubsidieerd. Ik ben geen filantropische instelling, dus die winst moet op termijn wel komen. Maar het scheelt dat ik geen dividend hoef uit te keren.

SUBSIDIEKAPERS
Jan Paul vindt het mooi om te zien dat Kerkhof en Noot, twee mkb-bedrijven, het rijden op waterstof als een van de eerste van Nederland voor elkaar hebben gekregen. “We hebben bewezen dat het kan. Het is jammer dat er subsidiekapers zijn, die al een voorschot hebben gekregen en nu volgens hun jaarverslag maatschappelijk verantwoord zijn, maar die nog steeds geen waterstofstation hebben gerealiseerd. Vraag de subsidie dan niet aan, want je verspeelt de kansen van iemand die wél serieus met waterstof aan de slag wil.” Jan Paul adviseert andere NOVE-leden om zich klaar te maken voor waterstof. “Je hoeft morgen geen waterstofinfrastructuur aan te leggen, maar ga wel vast met de gemeente in gesprek. Kom te weten aan welke voorwaarden je moet voldoen en wat je nodig hebt om het mogelijk te maken. En laat eventueel vast tekeningen maken, zodat je ze in kan dienen als je een interessante partner tegenkomt.”

NOOT PERSONENVERVOER
is gespecialiseerd in groepsvervoer en rolstolvervoer. Het bedrijf – met een wagenpark van 2.000 auto’s en het hoofdkantoor in Ede – is actief in heel Nederland. In Den Haag heeft Noot sinds eind vorig jaar 45 taxi’s op waterstof rijden.

BP KERKHOF
bestaat sinds 1928 en is opgericht door de opa van Jan Paul Kerkhof. Inmiddels is het Haagse bedrijf uitgegroeid tot een veelzijdig tankstation met uitgebreide wasstraat, groot laadplein en nu zelfs mogelijkheid tot waterstof tanken.

Lees hier over het kennisdocument Muli Fuel Tankstations 

inNOVE lezen

NOVE leden kunnen inNOVE magazine ook digitaal lezen op het ledennet. Of klik hier om direct naar inNOVE #3 2020 te gaan.