25 jan 2024

(Voorwoord inNOVE magazine 2023-4)
Hoe belangrijk is regelgeving voor de energietransitie? Of wordt alles bepaald door de techniek? Ik ga toch voor de eerste optie: regelgeving. Kijk eens hoe snel de elektrische auto zijn opmars maakte in de leasesector toen het bijtelingstarief op nul werd gezet. Dat mensen met een toch al goedbetaalde baan van deze overheidssubsidie konden profiteren laat ik over voor een andere discussie. Ondertussen waarschuwen belangenorganisaties voor het afremmen van de verdere introductie van de elektrische personenauto. Oorzaak: afbouw van het gunstige bijtellingstarief en opbouw van de wegenbelasting, die, immers gebaseerd op gewicht van het voertuig, nadelig uitpakt voor de elektrisch auto met de zware accupakketten. En ja, er speelt ook een soort deflatieeffect mee doordat onder andere Tesla de prijzen flink liet dalen. Buitengewoon benieuwd of een nieuw kabinet hier een oplossing voor weet te vinden.

"Ook de markt van zonnepanelen is in elkaar gezakt"

Ook de markt voor de zonnepanelen is in elkaar gezakt. Allereerst door de “briljante” move van energieboer Vandebron die aankondigde dat het bedrijf kosten in rekening gaat brengen voor het terugleveren van stroom aan het net. Dat vinden ze solidair. Maar ook omdat de salderingsregeling op de schop gaat, hoewel dit nog niet definitief is besloten. Hierdoor ontstaat voor veel consumenten onzekerheid en bij onzekerheid is de reactie veelal ‘niets doen’. Doodzonde natuurlijk, want we hebben nog veel meer hernieuwbare energie nodig als we in 2050 helemaal klimaatneutraal willen zijn.

Nu weer even terug naar onze eigen sector, de brandstofhandel. Het heeft de Europese Unie behaagd om een opvolger van de Renewable Energy Directive in het leven te roepen, inmiddels versie 3. Laat ik vooropstellen dat NOVE voorstander is om fossiele moleculen te vervangen door hernieuwbare moleculen. Volgens NOVE een onmisbare schakel in de energietransitie. Nadelige bijkomstigheid van de Renewable Energy Directive is evenwel dat elk land de vrijheid heeft om deze regeling in eigen nationale wetgeving in te vullen. En daar zit hem de kneep, want ieder land doet dat weer op zijn eigen wijze en dat heeft uiteindelijk effect op de kostprijs van het eindproduct, die liter benzine, diesel of wat dan ook. En hoewel de overheid tijdens een van de vele stakeholdersessies beweerde dat de vervoerssector geen weglekeffect kent, is natuurlijk niets minder waar. Dat weten de NOVE-leden met tankstations in de grensstreek uit de dagelijkse praktijk. Met lede ogen moeten zij aanzien dat klanten over de grens tanken vanwege de hoge accijnsverschillen met de buurlanden. Wordt dat nog versterkt door de nieuwe RED-regelgeving? We weten het niet, ook de overheid niet, die deze regeling moet invoeren. Daarnaast gaan de zeevaart- en binnenvaartbunkeraars onder de RED-regelgeving vallen. Voor die sectoren is het dubbelspannend:
a. deze sectoren kennen ook concurrentie met het buitenland, waarbij de zeevaartsector feitelijk een wereldwijde concurrentie heeft . Bij de binnenvaart gaat het voornamelijk om Duitsland en België, maar toch, een rapport dat de sectie BIVI van NOVE liet opstellen door Panteia, gaf aan dat wel 80% van het volume kan weglekken naar het buitenland. Hiermee wordt de CO2 uitstoot geëxporteerd, maar zijn wij als land wel de handel kwijt. 
b. Veel kleinere bedrijven in die sectoren gaan met een enorm ingewikkelde wetgeving te maken krijgen, waarvoor ze kennis in huis moeten halen, die in beperkte mate beschikbaar is. Een hele uitdaging. Verstandig dus om een goede impact-assessment te maken die naar al die facetten kijkt.

Er is nog veel meer regelgeving voor onze branche in de maak, dus 2024 belooft weer vele ritjes naar Den Haag en Brussel op te leveren.

Erik de Vries, directeur NOVE