11 sep 2025

Aankomende maand mogen we weer naar de stembus. Dan zal duidelijk worden of het politiek landschap nog verder versplinterd raakt of dat Nederland toch aansluit bij grotere partijen. Om Nederland welvarend te laten zijn op de langere termijn zijn belangrijke beslissingen te nemen. Waar moet Nederland staan over 25 of 50 jaar? Beslissingen voor de langere termijn zijn doorgaans niet populair in politiek Den Haag. De neiging bestaat om beslissingen voor de korte termijn voor te laten gaan, want die zijn eerder zichtbaar. Toch staan we op een belangrijk punt in Nederland. Onze sugardaddy, de gasinkomsten, is niet meer. Industrie dreigt op grote schaal te verdwijnen. Datzelfde gebeurt al bij onze grote buur, met alle gevolgen van dien voor Rotterdam als doorvoerhaven. Verder moeten oplossingen gevonden worden voor het woningtekort, hebben we een stikstofprobleem op te lossen, moet de energietransitie verder ingevuld worden, etcetera. Ga er maar aan staan.

NOVE heeft ook een paar punten op de verlanglijst staan, die ervoor moeten zorgen dat Nederland de komende jaren op efficiënte wijze van energie wordt voorzien. Om te beginnen moeten we ons binnen de EU veel harder maken voor een gelijk speelveld als het gaat om het opstellen van wet- en regelgeving inzake de energietransitie. Ik noem drie voorbeelden:

a. Accijnswetgeving. Nog steeds zijn er grote verschillen op gebied van accijnzen. Dat komt omdat ieder land de baas wil blijven van zijn eigen inkomsten. Op zich begrijpelijk, maar is het niet mogelijk een bandbreedte af te spreken? Neem de accijns op tabak. Omdat de tabak in Nederland zo duur is geworden, rijden bussen vol met Nederlanders naar Duitsland of zelfs Luxemburg om daar inkopen te doen. Effectief beleid? Niet echt. Zelfs het RIVM stelde vast dat (verdere) verhogingen niet zinvol meer zijn. Daarnaast dreigen de accijnzen op brandstoffen per 1 januari dramatisch verhoogd te worden, met nog meer tanktoerisme tot gevolg. Oproep aan de nieuwe Kamer: laat die verhoging niet doorgaan en ga snel aan de slag met een kilometerheffing. Dat hebben we tóch nodig met een toenemend aantal elektrische voertuigen.

b. REDIII. Nederland loopt voorop om deze wetgeving per 1 januari 2026 ingevoerd te krijgen. Duitsland en België gaan dit mogelijk niet redden (alle EU-landen, behalve Denemarken, hebben overigens een aanmaning gekregen van de EU om op te schieten met de invoering). Gevolg is dat de kosten voor brandstoffen in Nederland omhoog gaan in vergelijking met de buurlanden. Resultaat: nog meer tank- én vooral bunkertoerisme. Oproep aan de Kamer: zorg voor een tijdelijke ‘noodremprocedure’, hoe vervelend ook voor de verduurzaming.

c. ETS2. Idee is op zich niet verkeerd om een CO2 heffing in te voeren. Wel verkeerd is om landen zelf te laten beslissen of een bepaalde sector er wel of niet onder valt (opt-in). Waarvoor we vreesden gebeurde ook: Nederland vroeg bij de EU een opt-in aan voor binnenvaart en zeevaart, onze buurlanden deden dat (vooralsnog) niet. Gevolg: brandstofprijzen voor binnenvaart en zeevaart in Nederland stijgen, waardoor schepen in het buitenland gaan bunkeren. Oproep aan de Kamer: ook hier een noodprocedure, laat de verplichting pas ingaan als de anderen meedoen.

NOVE heeft nog een paar punten voor de politiek, maar daarvoor ontbreekt het hier aan ruimte. Ik noem er toch nog één. Het onderwerp ‘weerbaarheid’ moet wat ons betreft ook veel hoger op de agenda van politiek en bedrijven. De wereld is veranderd en zal in hoog tempo blijven veranderen. Onze branche, die een vitale rol speelt in de maatschappij, moet zich beter voorbereiden op zowel moedwillige verstoringen van de operatie als wel op verstoringen door natuurlijke of technische oorzaak. Met deze uitgave van inNOVE hopen we een steentje bij te dragen aan de bewustwording rondom dit thema en een aanzet tot actie te geven.

Veel leesplezier!

Erik de Vries, directeur NOVE