4 nov 2025

Uit inNOVE-magazine 2025-3:

De VOTOB (Vereniging van Nederlandse Tankopslagbedrijven) behartigt de belangen van de tankopslag, die vooral in de grotere havens gevestigd is. Het gaat om enorme opslagen voor het balanceren van de markt. “De olie komt erin en gaat eruit. Het is bestemd voor het industriegebied in Rotterdam én voor Noordwest-Europa”, vertelt Willem-Henk Streekstra, directeur van VOTOB. “Alles is via pijpleidingen met elkaar verbonden. Onze leden houden zich bezig met benzinemarkten rondom de Atlantische Oceaan. Het zijn enorme opslagen, van ruwe olie tot en met fijnchemie. Plus alles wat daartussenin zit.” 

“Het transport verzorgen we niet. Het gaat om op- en overslag van zee- en binnenschip. Overigens gaat het meeste via buisleidingen onder de grond. Een klein gedeelte wordt via de weg vervoerd.”

WAT IS JOUW ROL BINNEN DE VOTOB? “Mijn rol is het houden van het overzicht én zorgen voor de goede contacten. We hebben mensen op het gebied van veiligheid, milieu, logistiek en weerbaarheid. We lobbyen veel in de regio, voor ons is dat Amsterdam en Rotterdam, ook daar zit iemand op. Een ander teamlid houdt zich bezig met nieuwe business en douane. Die douane is voor ons heel belangrijk, want alle goederen die Europa binnenstromen – het gaat om vloeibare goederen – die passeren niet alleen de landsgrens, maar ook de grens van de Europese Unie. Daar regelen we de afdrachten voor. Bij nieuwe business moet je denken aan methanol, bio’s en waterstof. Het is een heel breed palet. Vroeger was het ‘gewoon’ op- en overslag. Tegenwoordig wordt er vanuit milieu-oogpunt erg naar gekeken. Want we hebben, gerekend in volumes, de meeste gevaarlijke stoffen opgeslagen van heel het land. De overheid kijkt met belangstelling toe. Het gaat over diesel, benzine, kerosine. Hoe is dat geborgd in deze tijden? Wat doen bedrijven zelf en wat moeten wij doen? Dat is nieuwe belangstelling die je geniet. Overigens hoeft dat genot niet altijd. Het is meestal gevaarlijk als politici zich ermee gaan bemoeien.”

WELKE ROL SPELEN JULLIE LEDEN IN ECONOMIE EN SAMENLEVING? “Onze rol beperkt zich niet tot Nederland, het is een internationale rol. Het is een essentieel onderdeel van de waardeketen, noemen we dat, de logistieke keten van olie. Anderhalve eeuw geleden had je de eerste commerciële raffinaderij, toen kwamen de opslagen er bij. Sinds de oliecrisis in de zeventiger jaren is er veel meer bijgebouwd, ook op de vraag van overheden. Zo is hier in Nederland een hele energie- en grondstoffenhub ontstaan. Je vindt ze in de havens, die grote ronde dingen. Als je op de kaart kijkt wordt een kwart tot een derde van de ruimte in beslag genomen door die bassins. Het heeft een internationale functie en is onderdeel van het energiesysteem waarmee Nederland ontzettend rijk is geworden. We hebben hier onze welvaart aan te danken. Als je enkel naar het olieproduct kijkt, gaat er volgens het CBS tussen de tweehonderdvijftig en driehonderd miljard per jaar door de terminals heen.”

 

WAT IS JULLIE WEERBAARHEID ALS HET ECONOMISCH EEN KEER TEGENZIT? “Wij werken zeer internationaal. Als Nederland onderuit gaat, gaan wij niet mee. Stel dat Nederland niets meer zou afnemen, dan draaien wij gewoon door. Want de rest van de wereld neemt wél af. Onze business is daar niet heel gevoelig voor. Ik zeg ook weleens, gekscherend, ‘als het goed gaat, gaat het ook goed met ons, maar in slechte tijden gaat het nog beter met ons’. Want als er olie over is, wil men dat opslaan en wordt er gegokt op betere tijden. Wij zijn niet heel gevoelig voor conjunctuurschommelingen. Maar de olie moet niet te lang in opslag blijven liggen, want dan verdienen wij niet zoveel. Het gaat om het balanceren van markten. Er is altijd te veel of te weinig. Je hebt fysieke knooppunten nodig om olie tijdelijk op te slaan. Nou, dat doen wij. Het is belangrijk om te voorkomen dat er tekorten ontstaan in de samenleving. Want dan hebben we allemaal een probleem. Dan kan een vrachtwagen het voedsel niet meer naar de supermarkt brengen en sta je naar lege schappen in de winkel te kijken. Dat wil je niet hebben.”

OP DIT MOMENT IS HET IN DE WERELD OOK NIET HEEL RUSTIG “Je doelt op het Midden- Oosten... de oliemarkten reageren daar nauwelijks op. Die vinden het niet interessant wat Israël in Iran doet of andersom. Europa heeft veel meer last van haar eigen politici. We hebben een boycot tegen Rusland afgekondigd. We willen hun olie en gas niet meer. Dat is een keuze van Europa. Daardoor betaalt de Europese consument een hogere prijs. Politici vinden dat gerechtvaardigd, want men denkt dat Rusland dan de oorlog stopt in Oekraïne. De burger (of lezer van dit artikel) mag zelf uitmaken of hij denkt dat deze strategie succesvol is of niet.”

NOG EEN VRAAG OVER WEERBAARHEID: ZIJN DE LEDEN VAN VOTOB VOORBEREID OP CYBERAANVALLEN? “Volgens de NIS2-richtlijn, een Europese verplichting, moet je laten zien dat je je hebt beschermd tegen cyberaanvallen. NIS1 is er al, NIS2 wordt nu uitgevoerd. Onze bedrijven hebben een systeem dat ze nu weer verder upgraden. Dat moet niet alleen, ze willen het ook. Want niemand wil er commercieel gezien een paar dagen uit liggen, waardoor je de klant niet kunt bedienen. Overigens is dat een continu proces. Wat je vandaag beschermd hebt, kan je morgen weer updaten.”

IN WELKE MATE ZIJN LEDEN VAN DE VOTOB VOORBEREID OP FYSIEKE STORINGEN ZOALS UITVAL VAN STROOM, BIJVOORBEELD? “Dat ligt ingewikkelder. Want de pompen die wij hebben, vragen heel veel stroom. Een dieselaggregaat biedt daarvoor geen oplossing. We kunnen dan domweg niet leveren, is nu het verhaal. Vorig jaar is de stroom in het Rotterdams havengebied, richting Maasvlakte, uitgevallen. Dan sta je een paar uur of een halve dag stil. Dat is dan nog wel te overzien, maar als dat toeneemt... dat is wel een van onze zorgen. Het kan verschillende oorzaken hebben. Netbeheerders als Stedin en TenneT geven aan dat het net door wind- en zonne-energie instabieler wordt. Dat is zeker een punt. Maar je kan ook met sabotage te maken krijgen. In Nederland moeten we nadenken over hoe je dat kunt minimaliseren, dat zeggen we ook tegen de regering. Welke verzekeringspremie heb je daar voor over? Ik weet van een raffinaderij die jarenlang een eigen gascentrale heeft gehad. Gasmoleculen kan je minder goed saboteren dan stroommoleculen. Dus als je op het gas zit, is dat wel veiliger.”

WELKE ACTIE ONDERNEEM JE OM DE WEERBAARHEID BIJ DE LEDEN VAN VOTOB TE VERGROTEN? “De komende tijd voeren we gesprekken met onze achterban. Hoe kijken zij tegen weerbaarheid aan? Wat vinden ze redelijk en wat niet? Uiteindelijk is er ook een maatschappelijk belang, daar praten we met de overheid over. Ik heb geen idee waar dat op uitdraait, maar er moet gesproken worden over wat we accepteren aan uitval. Het is niet de vraag of het gebeurt, maar hoe je ermee omgaat. Welke risico’s wil je nemen en wat heb je ervoor over om bepaalde risico’s te minimaliseren. Nederland heeft volgens Europees voorschrift, een strategische opslag. Maar als je geen stroom hebt, dan heb je daar niets aan. Dat geldt ook voor de leden van de NOVE. Zij leveren aan tankstations of andere klanten. Maar als ze even geen stroom hebben, dan heeft niemand daar iets aan. De zwakste schakel in de keten bepaalt hoe sterk de hele keten is. Daar moeten we met z’n allen over nadenken.”

EN TOT SLOT? “Ik vind het belangrijk dat we met alle partners op een goede manier het gesprek blijven zoeken. En dan zou ik zeggen, ‘moedig voorwaarts’!”